Hvað er hertur köttur?
Hugtakið hertur köttur vísar í kettlingi eða fullvöxnum ketti sem hefur verið fráleiddur á skipulegan hátt og hefur eignast traust við menn þrátt fyrir að hafa upphaflega verið styggur eða villtur. Herting er mikilvægur þáttur í aðlögun katta að heimilislífi, og krefst þolinmæði, nákvæms aga og réttrar félagslegrar örvunar. Yfirleitt eru það kettlingar sem verða fyrir betri árangri í hertingu, þar sem plastíkleiki taugakerfis þeirra er meiri á unga aldri og þeim fellur auðveldara að læra nýja hegðun.
Rannsóknir á félagsmótun katta
Vísindalegar rannsóknir sýna að kattakettlingar sem eru í miklu samfélagslegu sambandi við menn fyrstu 2-8 vikurnar eftir fæðingu eru líklegri til að sýna milt og félagslegt atferli síðar meir. Ef þeir missa af þessu mikilvæga félagslega skeiði eru þeir líklegri til að þróa með sér óttahegðun og verða erfitt að venja við menn og heimilisaðstæður. Samkvæmt rannsóknum frá University of Lincoln var fundið að kettlingar sem fengu 40 mínútur á dag í mannlegu umhverfi næstu 4 vikurnar eftir 2 vikna aldur sýndu sterkar vísbendingar um dregna streitu, betri svefn og vægara viðmót.
Hvernig á að herða kött á heimili?
Ferlið við að herða kött hefst með því að stofna örugg og stöðug tengsl. Yfirleitt er mælt með að byrja með afmörkuðu rými, t.d. herbergi, þar sem kötturinn fær að aðlagast án mikillar truflunar. Eigendur ættu að viðhalda rólegu og fyrirsjáanlegu umhverfi, forðast bein augu og leyfa kettinum að rannsaka af sjálfsdáðum. Félagsleg gjöf, t.d. gegnum leik eða meðhöndlun fuglamiða, styrkir jákvæða upplifun kattarins við mannfólk. Mikilvægt er að nota jákvætt styrkingarkerfi, svo sem matarlaun eða strokur, til að skapa tengingu milli mannlegra samskipta og umbuna. Skref fyrir skref má stytta fjarlægð, lengja samveru og auka á snertingu svo lengi sem kötturinn sýnir vísbendingar um ró.
Er hægt að herða fullorðinn kött?
Já, en það getur verið mjög krefjandi. Fullorðnir kettir, sérstaklega sem hafa lifað villtir eða í óstöðugu umhverfi, hafa oftar en ekki fest í sessi ótta- og vörnarviðbrögð gagnvart mönnum. Þeirra tauganet eru þroskaðri og síður mótanleg. Engu að síður geta þeir meðvitað og markviss vinnsla vanist hlýju umhverfi og náð að byggja upp traust. Samkvæmt rannsókn sem birt var í Journal of Feline Medicine and Surgery voru 35% villikatta sem komu í skjól vistuð á heimili innan 12 vikna, að því gefnu að þeir sæktust í mat og tóku þátt í leik innan fyrstu vikunnar í vist.
Mikilvægi þolinmæðis og samkvæmni
Við herðingu katta er mikilvægt að gera sér grein fyrir að leiðin til trausts er mislöng eftir einstaklingum. Sumir kettir taka framförum á dögum, aðrir á mánuðum. Ef skref eru of stór eða eigandi bregst við með ófyrirséðum hætti getur kötturinn afturkallast og byrjar ferlið nánast upp á nýtt. Þess vegna skiptir stöðugleiki, ró og reglufesta miklu máli. Notkun rólegra og hljóðlátra hreyfinga auk þess að tala lágt og blítt getur hjálpað mikið til við að stilla stemminguna og minnka varnarviðbrögð kattarins.
Ástæður fyrir hertingu
Hertun katta er nauðsynleg ef ætlunin er að hafa kött sem félagsdýr á heimili. Þeir kettir sem ekki eru hertir geta orðið óöruggir, árásargjarnir eða einfaldlega haldið sig til hlés. Þar að auki eru hertir kettir líklegri til að hlýða einföldum skipunum, una í flutningum og þola heimsóknir á dýralæknastofur án mikillar röskunar. Fyrir bjargaða ketti úr óöruggu eða villtu umhverfi getur velheppnuð herting gert gæfumuninn milli þess að enda á öruggu ættleiðingarheimili eða lenda aftur á flækingi.
Niðurstaða
Hertur köttur er dýrmæt afurð skuldbindingar, þessa viljugleika til að nálgast hvert annað þvert á tegundir. Með hjálp réttra aðferða, mikilvægum tímaskilum í félagsmótun og stanslausri þolinmæði geta jafnvel tortryggnir kettlingar eða eldri villikettir lært að treysta manneskju. Með því að skilja grundvöll þessa ferlis og beita visindalega studdum nálgunum höfum við betri tól til að bæta líðan katta og skapa varanlegt traust á milli naflausra klóra og opins hjarta.